Review of Polish practices used in landscape assessment in the environmental impact assessment with a recommended procedure
DOI:
https://doi.org/10.3097/LO.2023.1117Keywords:
landscape impact assessment, environmental impact assessment, landscape protection, visual assessmentAbstract
The landscape impact assessment of planned developments is an important tool that supports landscape protection. As part of the analysis, the Environmental Impact Assessment (EIA) reports were reviewed in terms of the methods of landscape impact assessment (LIA) and landscape visual impact assessment (LVIA). The study was conducted in two stages, which made it possible to compare analyses prepared in Poland in 2004-2017 and 2018-2022. The conclusions of the review, supported by our scientific and practical experience, were the basis for developing a diagram for preparing landscape impact assessments. Considering the specificity of the given location and the type of the planned development, we recommend taking a reliable inventory and conducting a valuation of the landscape and creating alternatives of possible changes caused by anthropogenic interference and assess them in terms of landscape consistency.
References
Armand, D. L. 1980. Nauka o krajobrazie. Podstawy teorii i metody logiczno-matematyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Badora, K. 2017a. Analiza stosowanych w innych państwach rozwiązań w zakresie oceny wpływu farm wiatrowych: Czechy, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania, USA. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Warszawa.
Badora, K. 2017b. Zalecenia w zakresie uwzględnienia wpływu farm wiatrowych na krajobraz w procedurach ocen oddziaływania na środowisko. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Warszawa.
Bajerowski, T., Biłozor, A., Cieslak, I., Senetra, A., Szczepanska, A. 2007. Ocena i wycena krajobrazu. Wydawnictwo Educaterra. Olsztyn.
Bazan-Krzywoszanska, A. 2018. GIS technology as a tool for protecting landscape and cultural values in spatial planning. Environmental Impact Assessment Review 49, 70 – 78. https://sae.tu.kielce.pl/2018/sae-2018-013.pdf
Betakova, V. Vojar, J. Sklenicka, P. 2015. Wind turbines location: How many and how far?. Applied Energy 151, 23–31. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2015.04.060 DOI: https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2015.04.060
Bogdanowski, J. 1994. Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK-WAK) w studiach i projektowaniu. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków.
Bogdanowski, J. 1996. Projekt standardowego opracowania problematyki ochrony wartości kulturowego krajobrazu i środowiska w studium do planu i w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Krajobrazy 12 (24). Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Warszawa.
Böhm, A. 2006. Planowanie przestrzenne dla architektów krajobrazu. O czynniku kompozycji. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków.
Burckhardt, L. 2015. Why is Landscape Beautiful? https://doi.org/10.1515/9783035604139 DOI: https://doi.org/10.1515/9783035604139
Chmielewski, T. J. 2018. Estetyczne koszty chaosu przestrzennego. Polska Akademia Nauk. Warszawa.
Chmielewski, T. J. 2013. Systemy krajobrazowe. Struktura - funkcjonowanie - planowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Council of Europe. 2000. Council of European Landscape Convention, Florence, Explanatory Report. CETS No. 176. Strasbourg.
Czachorowski, S. 1993. Krajobraz ekologiczny czy tylko hierarchia niejednorodności. Krajobraz ekologiczny, 67-80. WSP. Bydgoszcz.
Daniel, T. C., Boster, R. S. 1976. Measuring Landscape Esthetics: The Scenic Beauty Estimation Method. Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station.
Degórski, M. 2012. Problemy planowania ochrony krajobrazu w Polsce. Zarządzanie systemami krajobrazowymi. Problemy Ekologii Krajobrazu 33, 17-30. Uniwersytet Przyrodniczy. Lublin.
Drexler, D. 2013. Landscape, Paysage, Landschaft, Táj: The Cultural Background of Landscape Perceptions in England, France, Germany, and Hungary. Journal of Ecological Anthropology 16, 85-96. DOI: https://doi.org/10.5038/2162-4593.16.1.7
Forczek – Brataniec, U. 2018. Przestrzeń widziana. Analiza widokowa w planowaniu i projektowaniu krajobrazu. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków.
Garbulewski, K.,; Mosiej, J., Popek, Z. 2015. Inżynieria krajobrazu. Wydawnictwo SGGW. Warszawa.
Gerlee, A. 2006. Walory krajobrazowe i instrumenty ich ochrony w Polsce i Unii Europejskiej. Praca licencjacka. Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych. Warszawa.
Giedych, R. 2016. Ocena wizualnego wpływu przedsięwzięć na krajobraz – nowe wyzwanie dla ocen środowiskowych. Przestrzeń i Forma 2016 (26), 105–114. https://doi.org/10.21005/pif.2016.26.C-03 DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2016.26.C-03
Gil-Mastalerczyk, J. 2016. Ochrona krajobrazu w kontekście planowania przestrzennego (na szczeblu lokalnym). MAZOWSZE Studia Regionalne 18, 13-25. https://doi.org/10.21858/msr.18.01 DOI: https://doi.org/10.21858/msr.18.01
Godron, M. Forman, R. 1986. Landscape Ecology. John Wiley and Sons, Inc. New York.
Grupa Doradcza SMDI. 2019. Raport o oddziaływaniu na środowisko: Morska farma wiatrowa Bałtyk III (EIA Report - Public consultation manuscript (unpublished)
Haładyj, A. 2020. Are Polish EIA Experts Still “Competent”? Remarks on the Evolution of the Provisions Regarding Practitioners Involved in the Preparation of Environmental Impact Assessment Reports. Krytyka Prawa 1/2020, 76–96. https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.363 DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.364
Hull, R. B., Stewart, W. P. 1992. Validity of photo-based scenic beauty judgments. Journal of Environmental Psychology 12 (2), 101–114. https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80063-5 DOI: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80063-5
Jędraszko, A. 2007. Europeizacja gospodarki przestrzennej w Polsce: zarys propozycji założeń nowej ustawy. Problemy Rozwoju Miast 4/1-2, 66-101.
Jiricka-Purrer, A., Bosch, M., Probstl-Haider, U. 2018. Desired but Neglected: Investigating the Consideration of Aternatives in Australian EIA and SEA Practice. Sustainability 20181(10), 3680. https://doi.org/10.3390/su10103680 DOI: https://doi.org/10.3390/su10103680
Jovanovska, D. Swetnam, R.D. Tweed, F.S. et al. 2020. Assessing the landscape visual quality of Shar Planina, North Macedonia. Landscape Ecol 35, 2805– 2823. https://doi.org/10.1007/s10980-020-01122-5 DOI: https://doi.org/10.1007/s10980-020-01122-5
Kaplan, R. Kaplan, S. 1989. The experience of nature: a psychological perspective. The experience of nature: a psychological perspective, 340. https://doi.org/10.1097/00005053-199111000-00012 DOI: https://doi.org/10.1097/00005053-199111000-00012
Kaplan, R. Kaplan, S. 2011. Well-being, Reasonableness, and the Natural Environment. Applied Psychology: Health and Well-Being 3(3), 304–321. https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2011.01055 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2011.01055.x
Kistowski, M. 2012. Perspektywy ochrony krajobrazu w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem parków krajobrazowych. Przegląd przyrodniczy 2012 (3), 30–45.
Kistowski, M., Solon, J., Myga-Piątek, U. 2018. Studia nad regionalizacją fizycznogeograficzną Polski. Instytut geografii i przestrzennego zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN. Warszawa.
Kaplan, S. 1995. The restorative benefits of nature: Toward an integrative framework. Journal of Environmental Psychology 15(3), 169–182. https://doi.org/10.1016/0272-4944(95)90001-2 DOI: https://doi.org/10.1016/0272-4944(95)90001-2
Kistowski, M. 2010. Bierna ochrona krajobrazu jako podstawa utrzymania korzystnych warunków życia człowieka. Przegląd Przyrodniczy 1/2, 371-384. https://doi.org/10.14597/infraeco.2017.1.2.027.
Kondracki, J., Richling. W. 1947. Geografia Polski. PZNS. Warszawa.
Krajewski, P. 2012. Pojemność krajobrazu w kształtowaniu struktury przestrzennej gmin podmiejskich na przykładzie gminy Sobótka. Rozprawa doktorska. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Wrocław.
Kupiec, M., Dusza-Zwolińska, E. 2021. Visibility Analysis as A Tool in Visual Impact Analysis Procedures for Environmental Impact Assessment in Agricultural Landscapes. Innovation Management and information Technology impact on Global Economy in the Era of Pandemic 37, 6672-6684.
Kühne, O. 2009. Landscape and ho–e Deliberations on a geographic amalgam | Landschaft und Heimat - Überlegungen zu einem geographischen Amalgam. Berichte zur Deutschen Landeskunde, 83(3), 223–240. https://doi.org/10.1007/BF03185714. DOI: https://doi.org/10.1007/BF03185714
Kühne, O. 2018. Landscape and power in geographicalspaceasasocial-aestheticconstruct. WLandscape and Power in Geographical Space as a Social-Aesthetic Construct. https://doi.org/10.1007/978-3-319-72902-2 DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-72902-2
Landscape Institute. 2019. Visual representation of development proposals. Technical Guidance Note 06/19.
Landscape Institute. Institute of Environmental Management & Assessment. 2013 Guidelines for Landscape and Visual Impact Assessment. 3rd ed. Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203436295
Leibenath, M. Otto, A. 2014. Competing Wind Energy Discourses, Contested Landscapes. Landscape Online 38, 1-18. https://doi.org/10.3097/LO.201438 DOI: https://doi.org/10.3097/LO.201438
Litwin, U., Bacior, S., Piech, I. 2009. Metodyka waloryzacji i oceny krajobrazu. Geodezja, Kartografia i Fotogrametria 71, 14–25.
Lothian, A. 2008. Scenic perceptions of the visual effects of wind farms on South Australian landscapes. Geographical Research 46, 196–207. https://doi.org/10.1111/j.1745-5871.2008.00510 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1745-5871.2008.00510.x
Lu, M., Lin, A., Sun, J. 2018. The Impact of Photovoltaic Applications on Urban Landscapes Based on Visual Q Methodology. Sustainability 10 (4). https://doi.org/10.3390/su10041051 DOI: https://doi.org/10.3390/su10041051
Łabno, G. 2006. Ekologia: słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa. Wrocław.
Molnarova, K. Sklenicka, P. Stiborek, J. Svobodova, K. Salek, M. Brabec, E. 2012. Visual preferences for wind turbines: Location, numbers and respondent characteristics. Appl. Energy 92, 269–278. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2011.11.001 DOI: https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2011.11.001
Minelli, A., Marchesini, I., Taylor, F. E., Rosa, P., Casagrande, L., Cenci, M. 2014. An open-source GIS tool to quantify the visual impact of wind turbines and photovoltaic panels. In Environmental Impact Assessment Review 49, 70–78. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2014.07.002 DOI: https://doi.org/10.1016/j.eiar.2014.07.002
Myga-Piątek, U. 2012. Cultural landscapes: evolutionary and typological aspects. Uniwersytet Śląski. Katowice.
Myga-Piątek, U., Chmielewski, T. J., Solon, J. 2015. Rola cech charakterystycznych, wyróżników i wyznaczników krajobrazu w klasyfikacji i audycie krajobrazów aktualnych. Problemy Ekologii Krajobrazu (2015), 177–185.
Niedźwiecka-Filipiak, I. 2009 Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego. Wrocław.
Niedźwiecka-Filipiak, I., Ozimek, P., Sobota, M., Tokarczyk-Dorociak, K. 2019. Rekomendacje w zakresie prowadzenia analiz krajobrazowych na potrzeby wyznaczania stref ochrony krajobrazu. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Warszawa.
Ostaszewska, K. 2002. Geografia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Ozimek, A. 2019a. Dominanta krajobrazowa - próba parametryzacji pojęcia. Przestrzeń Urbanistyka Architektura 1(2019), 209–237. https://doi.org/10.4467/00000000PUA.19.017.10019 DOI: https://doi.org/10.4467/00000000PUA.19.016.10019
Ozimek, A. 2019b. Miara krajobrazu. Obiektywizacja oceny widoków i panoram wspomagana narzędziami komputerowymi. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków.
Ozimek, A., Ozimek, P., Łabędź, Piotr (2012): Analizy widokowe z użyciem narzędzi cyfrowych. Architektura krajobrazu (3), 4–12.
Park, S. H., Lee, P. J., Jung, T., Swenson, A. 2019. Effects of the aural and visual experience on psycho-physiological recovery in urban and rural environments. Applied Acoustics, 169. https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2020.107486 DOI: https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2020.107486
Photography and photomontage in landscape and visual impact assessment. Landscape Institute. Advice Note 01/11.
Pokojska, U., Bednarek, R. M. 2012. Geochemia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń.
Pyszny, K., Wróżyński, R., Sojka, M. 2016. The application of GIS and 3D graphic software to visual impact assessment of wind turbines. Renewable Energy, 96 (2016), 625-635. DOI: https://doi.org/10.1016/j.renene.2016.05.016
Richling, A., Solon, J. 2011. Ekologia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Richling, A. 2013. Jednostki krajobrazu, ich istota i przydatność. Identyfikacja i waloryzacja krajobrazów – wdrażanie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 26-34. Warszawa.
Richling, A. Solon, J. 1996. Ekologia krajobrazu. Wydawnictwo Nauk PWN, Warszawa.
Roth, M., Gruehn, D. 2014. Digital participatory landscape planning for renewable energy: interactive visual landscape assessment as basis for the geodesign of wind parks in Germany. Peer reviewed proceedings of digital landscape architecture 2014 at ETH Zurich, 84-94. Berlin: Wichmann
Roth, M., Gruehn, D. 2013. Visual Landscape Assessment for large areas - using GIS, internet surveys and statistical methodologies in participatory landscape planning for the federal state of Mecklenburg - Western Pomerania. Digital Participatory Landscape Planning for Renewable Energy. Germany.
Rybicka, E. 2015. Krajobraz. Krótkie wprowadzenie. Herito 19 (2015), 12-21.
Sas-Bojarska, A. 2006. Przewidywanie zmian krajobrazowych w gospodarowaniu przestrzenią z wykorzystaniem ocen oddziaływania na środowisko na przykładzie transportu drogowego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej. Gdańsk.
Sas-Bojarska, A. 2017. Wielkie inwestycje w kontekście zagrożeń i ochrony krajobrazu. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej. Gdańsk.
Sevenant, M., Antrop, M. 2009. Cognitive attributes and aesthetic preferences in assessment and differentiation of landscapes. Journal of Environmental Management 90 (9), 2889-2899. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.10.016
Skřivanová, Z., Kalivoda, O., Sklenička, P. 2014. Driving factors for visual landscape preferences in protected landscape areas. Scientia Agriculturae Bohemica 45, 36–43. DOI: https://doi.org/10.7160/sab.2014.450105
Stamps, A. E. 2004. Mystery, complexity, legibility and coherence: a meta-analysis Journal of Environmental Psychology 24 (1), 1-16. https://doi.org/10.1016/S0272-4944(03)00023-9 DOI: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(03)00023-9
Stemmer, B., Bruns, D. 2018. Landscape assessment in Germany. Routledge Taylor&Francis Group, Routledge handbook of landscape character assessment. Current Approaches to Characterisation and Assessment. London, New York.
The Act of 16 April 2004 on the Protection of Nature (Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880).
The Act of 23 July 2003 on the protection and the care of monuments (Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytkIw i opiece nad zabytkami, Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z pózn. zm.).
The Act of 24 April 2015 amending certain acts wiązku stion to strengthening landscape protection (Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych usta wiązkuazku ze wzmocnieniem narzedzi ochrony krajobrazu Dz.U. 2015 poz. 774)
The Art Of 27 March 2003 on spatial planning and development (Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. Nr 80, poz. 717, z pózn. zm.)
Tokarczyk-Dorociak, K., Kazak, J., Haładyj, A., Szewrański, S., Świąder, M. 2019. Effectiveness of strategic environmental assessment in Poland. Impact Assessment and Project Appraisal 37: 3-4, 279-291, https://doi.org/10.1080/14615517.2019.1601441 DOI: https://doi.org/10.1080/14615517.2019.1601441
Torres, A., Jaeger, J. A. G., Alonso, J. C. 2016. Multi-scale mismatches between urban sprawl and landscape fragmentation create windows of opportunity for conservation development. Landscape Ecology, 31(10), 2291–2305. https://doi.org/10.1007/s10980-016-0400-z DOI: https://doi.org/10.1007/s10980-016-0400-z
Tudor, C. 2012. An Approach to Seascape Character Assessment. Natural England Commissioned Report.
Tudor, C. 2014. An approach to landscape character assessment. Natural England.
Tveit, M., Ode Sang, A. 2014. Landscape assessment in metropolitan areas–developing a visual indicator-based approach. SPOOL 1, 301-316. https://doi.org/10.7480/spool.2013.1.641.g784
United States Department of the Interior. 2013. Best Management Practices for Reducing Visual Impacts of Renewable Energy Facilities on BLM-Administered Lands. Wyoming: Bureau of Land Management.
Urbański, J. 2012. GIS w badaniach przyrodniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk.
Ulrich, R.S. 1986. Human responses to vegetation and landscapes. Landscape and Urban Planning 13, 29- 44, https://doi.org/10.1016/0169-2046(86)90005-8 DOI: https://doi.org/10.1016/0169-2046(86)90005-8
Ulrich, R.S. Simons, R.F. Losito, B.D. Fiorito E. Miles, M.A. Zelson, M. 1991. Stress recovery during exposure to natural and urban environments. Journal of Environmental Psychology 11 (3), 201-230. https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80184-7 DOI: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80184-7
Wang, X. Zhu, H. Shang, Z. & Chiang, Y. 2019. The influence of viewing photos of different types of rural landscapes on stress in Beijing. Sustainability 11(9). https://doi.org/10.3390/su11092537 DOI: https://doi.org/10.3390/su11092537
Wejchert, K. 1984. Elementy kompozycji urbanistycznej. Wydawnictwo Arkady. Warszawa.
Wojnar, L. 2020. Analiza obrazu. Jak to działa? Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków.
Wróżyński, R., Pyszny, K., Sojka, M. 2020. Quantitative Landscape Assessment Using LiDAR and Rendered 360° Panoramic Images. Remote Sensing 12, 386. https://doi.org/10.3390/rs12030386 DOI: https://doi.org/10.3390/rs12030386
Wu, Y. Bishop, I. Hossain, H. Sposito, V. 2006. Using GIS in landscape visual quality assessment. Aplied GIS 2 (3), 18.1-18.19. https://doi.org/10.2104/g060018 DOI: https://doi.org/10.2104/ag060018
Zbierska, A., Zydroń, A. 2016. The role of local administration in landscape protection and spatial order in Poland compared with the European Union. Studia i Prace WNEiZ 46, 157–170. DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2016.46/2-14
Zeidler, K. 2014. Ochrona zabytków / Prawo ochrony zabytków. Warszawa, Gdańsk: Wolters Kluwer; Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk.
Żarska, B. 2011. Ochrona krajobrazu. Wydawnictwo SGGW. Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Ewa Bobrowska, Katarzyna Tokarczyk-Dorociak, Boris Stemmer, Franziska Bernstein, Jan Kazak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
